Admin / woensdag 25 januari 2023

Tips van Regina

Legboor

Ik wil graag nog even terugkomen op de leuke vraag uit de chat: ‘Hoe draagt het sluipwespvrouwtje haar legboor ?’ Waarschijnlijk is de vraag ingegeven door de foto van de sluipwesp Ephialtes manifestator die een legboor heeft die zolang is als ca 1,5x het lijfje van de wesp.

De legboor bestaat (meestal) uit drie delen. De twee buitenste delen, de schede/foedraal en daar binnenin bevindt zich de legboor. Er zijn soorten die een legboor hebben die ook inwendig zit en naar buiten gebracht wordt als het ei gelegd moet worden. Er is een groep van kleine sluipwespjes die een legboor hebben die lang is, in vergelijking tot het lichaam. Daarbij zit de legboor dubbelgeklapt in een foedraal op hun rug. Bijvoorbeeld de soorten Innostemma en Leucospidae. In vrijwel alle andere gevallen dragen de sluipwespen hun legboor als een uitsteeksel aan hun achterlijf. Ik meende mij te herinneren dat er ook (een) (sluip)wespen is (zijn) die haar legboor onder de buik draagt in rust of vlucht (het voorbeeld dat ik noemde tijdens de vragen na de lezing), maar ik krijg niet teruggevonden welke wesp dat is, dus ik moet hier een voorbehoud over nemen.

De legboor is tamelijk stijf en het is met name het achterlijf dat flexibel is. Aan de einde van het achterlijf vóór het begin van de legboor heeft het vrouwtje spieren waarmee ze de legboor kan bedienen. Op pagina 419 e.v. van het boek van Pieter van Breugel ‘Gasten van Bijenhotels’, waar ik hieronder een link van hebt toegevoegd, zijn foto’s te zien van het leggen van het ei. Daar is op pagina 443, foto 20.274 wel een kromming in de legboor te zien.

Voedselconcurrentie honingbijen en wilde bijen

Meer informatie over voedselconcurrentie tussen honingbijen en wilde bijen is te vinden op de volgende site: https://www.bestuivers.nl/concurrentie

En deze artikelen:

https://www.hymenoptera-nev.nl/pdf/ThemaNummerBijenInStadEnDorp/ThemanrHVp096WildeBijenBevorderenInDeStadSamenMetHoningbijenKanDat.pdf

https://www.bijenhouders.nl/files/Heide_artikelen/bijenvolken%20in%20natuurgebieden%20plaatsen-entomoligie2012.pdf

En adviezen hoe om te gaan met honingbijkasten vind je hier:

https://www.bestuivers.nl/bedreiging/concurrentie-honingbij/adviezen-concurrentie

Beheer (en de kosten)

Kosten: Pagina 102 van onderstaand artikel ‘Succesvol ecologisch bermbeheer in Eindhoven’, Regina Oors, HymenoVaria 22, Themanummer Bijen in Stad en Dorp maart 2021:

https://www.hymenoptera-nev.nl/pdf/ThemaNummerBijenInStadEnDorp/ThemanrHVp101SuccesvolEcologischBermbeheerInEindhoven.pdf

Beheer

Het hele themanummer is compleet en per artikel gratis te downloaden: https://www.hymenovaria.nl/bijen-in-stad-en-dorp/

Verdient jouw gemeente het Kleurkeur-keurmerk ? https://www.vlinderstichting.nl/kleurkeur/

Wel of niet inzaaien? Lees het themanummer van FLORON, gratis te downloaden. (Mijn advies: kijk eens wat er spontaan op komt. En als je wil zaaien: waar ? In plaats van een bestaande biotoop ? Wat haal je dan weg ? Of ga je aan de slag in plaats een biotoop met een lage biodiversiteit zoals gazon of bestrating zodat je zeker weet dat het meerwaarde heeft ?)

https://www.floron.nl/Portals/1/Downloads/PLANTEN%20tijdschrift/PLANTEN15.pdf?ver=XJHBIAa1BSbuH98Lappr3Q%3D%3D

Waar koop je je (inheemse) planten ? Wat houdt de aanduiding ‘bijvriendelijk’ in ? Zie de aflevering van Keuringsdienst van Waarde over dit onderwerp.

https://www.npo3.nl/keuringsdienst-van-waarde/16-09-2021/KN_1725010

Nesthulp ondergronds en bovengronds

Gasten van bijenhotels, Pieter van Breugel, dit is gratis te downloaden en mogelijk is een gedrukt exemplaar nog te bestellen op:

https://www.bestuivers.nl/publicaties/gasten-van-bijenhotels

Zie pagina 419 e.v. voor de sluipwespen.

Adviezen voor (m.n.) ondergrondse nesthulp:

https://www.utrechtnatuurlijk.nl/wp-content/uploads/2022/03/Bijenburcht_21x21cm_20220309-1556.pdf

En:

https://www.bestuivers.nl/bescherming/meer-nestelgelegenheid

Meer weten over bijen en wespen

Social media

De sectie Hymenoptera is te volgen op Instagram en Twitter

@hymenoptera_nev

Weekendtip

Er is veel aandacht voor de bovengronds levende wilde bijen als nesthulp, de bijenhotels. Leuk! Zeker houden. Maar de meeste wilde bijen leven ondergronds.

Er zijn ook manieren waarop je ondergronds nestelende bijen kan helpen in je tuin. En daar is het nu een prima tijd voor.

Dat kan op verschillende manieren.

Hou, in een beschut, zonbeschenen, warm deel van je tuin, de grond open. Dus vrij van planten en gras. De meeste kans op succes heb je als de grond humusarm is. Geel zand is prima. Misschien dat je nog zand over hebt van een zandbak waar de (klein)kinderen uit zijn gegroeid?
Of maak, in zo’n zelfde warm, zonbeschenen deel van je tuin, een berg met humusarm, dus zanderige grond.
Een derde tip is om een leemwand te maken. Meng bouwleem (gewoon van de bouwmarkt) met geel speelzand in een verhouding 2 - 1. Het moet goed gemengd worden en met water tot een soort specie worden gemengd. Maar het mag niet te nat worden. Giet dit in een houten bak van minimaal 15cm diep die met (bijvoorbeeld) een jute zak is bekleed. Denk aan een aardappelkrat/fruitkist. Iets dieper dan 15cm mag ook. Ondieper bij voorkeur niet. Als die gedroogd is dan kun je deze op zijn kant zetten en heb je een verticaal leemwandje. Als je een drietal gaten voorboort met een diameter van 10mm dan zou je zomaar de gewone sachembij in je tuin kunnen krijgen. Als tenminste ook in de buurt planten uit de familie van de lipbloemen zoals bosandoorn, longkruid of hondsdraf.
Hou nog wat leem over. Leg het ergens neer in je tuin waar het niet teveel uitdroogt maar ook niet zo vochtig is dat er mos op komt. Veel metselbijen maken gebruik van leem voor het dichtmaken van de nestcellen.

Printen

434

Tags: nature talks tips bijen regina van oors